กินยาเยอะ เสี่ยงผลข้างเคียงตับที่หลายคนมองข้าม

เตือน ! กลุ่มยาที่มีผลต่อตับ กินผิดเสี่ยงตับพังไม่รู้ตัว

Post author:pam
Post published:กุมภาพันธ์ 20, 2020
Post category:ความรู้เรื่องตับ / หมวดหมู่อื่นๆ
Post comments:0 Comments

ปัจจุบันมียามากมายหลายชนิดที่สามารถหาซื้อกินเองได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นยารักษาอาการเบื้องต้น ไปจนถึงยาที่สั่งซื้อได้เองจากคลินิกและร้านขายยา ทำให้หลายคนกินยากันอย่างไม่ระวัง ซึ่งการกินยาเยอะหลายชนิด สามารถส่งผลข้างเคียงตับได้มากกว่าที่คิด ทั้งการใช้ผิดวิธีและกินเกินขนาด ทั้งยังสามารถก่อให้เกิดภาวะตับอักเสบ ตับแข็ง จนถึงขั้นตับวายและเสียชีวิตได้

การใช้ยาอย่างไม่ถูกต้อง ภัยเงียบที่อาจทำร้ายตับ

พาราเซตามอล (Paracetamol) หรือที่คนไทยรู้จักกันดีในชื่อยาแก้ปวด ลดไข้ เป็นหนึ่งในยาสามัญประจำบ้านที่หลายคนมีติดบ้านไว้ แต่ยาชนิดนี้กลับเป็นสาเหตุสำคัญอันดับต้น ๆ ของภาวะตับอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งแม้พาราเซตามอลจะมีความปลอดภัยเมื่อใช้ในขนาดที่เหมาะสม (ไม่เกิน 4,000 มิลลิกรัมต่อวันในผู้ใหญ่) แต่หากใช้เกินขนาด หรือต่อเนื่องโดยไม่มีคำแนะนำจากแพทย์ ก็อาจกลายเป็นยาที่มีผลต่อตับ ซึ่งทำให้ตับทำงานหนักจนเกิดภาวะตับวายได้

นอกจากพาราเซตตามอลแล้ว ยังมียาอีกมากกว่า 1,000 ชนิด ที่สามารถก่อให้เกิดภาวะตับอักเสบได้ ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้ยาหลายชนิดถูกถอดถอนและห้ามจำหน่าย หรือหาต้องใช้จะอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด

เผยสถิติ ! ยาคือสาเหตุหลักของภาวะตับวายเฉียบพลัน

ข้อมูลจากสถิติพบว่า ผู้ที่เกิดภาวะตับวายเฉียบพลัน กว่าร้อยละ 50 มีสาเหตุมาจากการใช้ยา โดยแบ่งเป็นยาพาราเซตามอล 39% และยาอื่น ๆ อีก 11% สำหรับยาที่มีผลต่อตับที่ควรระวังเป็นพิเศษ ได้แก่

ยาปฏิชีวนะ (Ciprofloxacin, Erythromycin, Amoxicilin)
ยาแก้ปวด แก้ข้ออักเสบ (Diclofenac)
ยารักษาโรคหัวใจ (Aspirin, Amiodarone)
ยากันชัก (Phenobarbital, Carbamazepine (Tegretol®️), Valproate sodium (Depakin®️), Phenytoin (Dilantin®️))
ยาลดไขมัน (Statins)
ยาความดันโลหิต (Methyldopa)
ยาจิตเวช (Chlorpromazine)
ยารักษาเชื้อรา (Fluconazole)
ยารักษาวัณโรค (Isoniazid, Rifampin, Pyrazinamide)
ยารักษาโรคภูมิแพ้ในกลุ่ม ยาสเตียรอยด์
ยาคุมกำเนิดชนิดรับประทาน
สมุนไพรที่มีความเป็นพิษต่อตับ เช่น ขี้เหล็ก, บอระเพ็ด เป็นต้น

ใครบ้างที่เสี่ยงต่อภาวะตับอักเสบจากยา ?

การทานยาที่กล่าวไปข้างต้นจะก่อให้เกิดภาวะตับอักเสบได้ง่าย และจะยิ่งเป็นอันตรายมากขึ้นในกลุ่มคนต่อไปนี้ เพราะยิ่งกินยาเยอะยิ่งจะส่งผลข้างเคียงตับ ได้แก่

ผู้สูงอายุ
ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน, ไตวายเรื้อรัง, เอดส์, ตับแข็ง หรือผู้ที่มีภาวะตับทำงานผิดปกติ

เนื่องจากตับมีหน้าที่สำคัญในการขับยาและสารพิษออกจากร่างกาย หากตับทำงานบกพร่อง จะทำให้ยาและสารพิษส่วนเกินสะสมอยู่ในร่างกายมากเกินไป ซึ่งท้ายที่สุดอาจส่งผลทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเฉียบพลันได้

สัญญาณเตือนเมื่อ “ตับพัง” จากการใช้ยา

โดยอาการที่พบบ่อยเมื่อเกิดภาวะตับอักเสบจากการทานยา ได้แก่

จุกเสียดแน่นชายโครงขวา
อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เบื่ออาหาร
เป็นไข้
คลื่นไส้ อาเจียน
ตัวเหลือง ตาเหลือง
ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระซีด

ควรปรับพฤติกรรมการกินยาอย่างไรไม่ให้ตับต้องเสี่ยง

เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสี่ยงจากการใช้ยา โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่จำเป็นต้องกินยาเยอะ จนอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงตับ ควรปฏิบัติตามแนวทางดังนี้

อ่านฉลากยาอย่างละเอียดทุกครั้งก่อนใช้
หลีกเลี่ยงการซื้อยาเองโดยไม่มีคำแนะนำจากแพทย์ หรือเภสัชกร
ห้ามใช้ยาเกินขนาด หรือใช้ยาซ้ำซ้อนในกลุ่มยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ
หมั่นสังเกตอาการผิดปกติของร่างกาย หากพบสัญญาณค่าตับผิดปกติควรรีบไปพบแพทย์

การดูแลตับให้แข็งแรงคือสิ่งสำคัญ !

หากคุณไม่สามารถหลีกเลี่ยงการใช้ยาที่มีผลต่อการอักเสบของตับได้ สิ่งสำคัญคือต้องหันมาดูแลสุขภาพตับของตนเองให้มากขึ้น ด้วยการตรวจสุขภาพตับเป็นประจำทุก 3 หรือ 6 เดือน เพื่อป้องกันและสามารถเข้ารับการรักษาภาวะตับอักเสบหากตรวจพบได้อย่างทันท่วงที

ลิฟพลัส ตัวช่วยดูแลตับที่ไว้ใจได้

หากต้องใช้ยาเป็นประจำ หรือเริ่มมีความกังวลว่าการกินยาเยอะจะเสี่ยงเกิดผลข้างเคียงตับ อย่ารอให้ตับส่งสัญญาณเตือน ! ขอแนะนำ Livplus (ลิฟพลัส) ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงตับคุณภาพสูง ที่มีสารสกัดจากธรรมชาติกว่า 12 ชนิด เช่น อาร์ทิโชก ขมิ้นชัน แดนดิไลออน และโสมเกาหลี ช่วยสนับสนุนการทำงานของตับ ลดการสะสมสารพิษ เสริมภูมิคุ้มกัน และลดความเสี่ยงตับอักเสบจากยา โดยได้รับการยอมรับจากสถาบันวิจัยประเทศฟินแลนด์ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการดูแลตับให้แข็งแรง ลดค่าตับสูง ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมหรือสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่หน้าเว็บไซต์ หรือติดต่อสอบถามได้ที่ Facebook: Livplusthailand หรือ Line OA: @Livplusthailand